Thăm làng tuần lộc du mục cuối cùng trên thế giới

Vinh Lê, sống tại TP HCM, đến Mông Cổ trong chuyến đi 12 ngày đầu tháng 1. Đây là giai đoạn lạnh nhất trong năm ở nước này khi nhiệt độ dao động khoảng âm 27 đến âm 13 độ C.

“Trước mắt tôi hầu như là một màu trắng mênh mông, càng xa thủ đô càng trống trải”, anh nhớ lại.

Trong hình là tượng Thành Cát Tư Hãn cao 40 m tại bảo tàng và khu phức hợp tượng đài Thành Cát Tư Hãn, nằm bên bờ sông Tuul ở Tsonjin Boldog phía đông thủ đô Ulaanbaatar. Bức tượng khánh thành năm 2008, nhân 800 năm ngày mất của ông.

Một điểm đến trong hành trình của Vinh Lê là làng tuần lộc của người Dukha – một trong những nhóm chăn tuần lộc du mục cuối cùng trên thế giới. Họ sống ở phía bắc Mông Cổ, còn khoảng 400 người gồm 70-80 gia đình sống thành từng nhóm từ 2 đến 7 hộ.

Từ thế kỷ 20, số lượng tuần lộc ở Mông Cổ đã giảm từ 2.280 con xuống 616 con. Vì thế, những người Dukha được hỗ trợ rất nhiều để duy trì nếp sống truyền thống, qua đó gia tăng số lượng tuần lộc trên cả nước, theo View Mongolia, đơn vị du lịch địa phương.

Người Dukha dùng tuần lộc cho nhiều việc thường ngày như đi săn, lấy củi, thồ đồ nặng. Sữa tuần lộc được sử dụng làm pho mát, bơ, trà sữa, sữa chua và là một phần không thể thiếu với bộ lạc.

Người Dukha du mục theo mùa trong năm để đàn tuần lộc của họ dễ dàng kiếm thức ăn hơn. Mùa hè, họ ở sâu trong rừng và mùa đông thường di chuyển ra bìa rừng. Vì vậy, nếu đến Mông Cổ vào mùa đông, du khách sẽ đỡ vất vả hơn khi muốn gặp gỡ tuần lộc. Vinh cho biết mùa đông mặt hồ, sông đóng băng nên xe có thể dễ dàng chạy tới tận nơi bộ lạc Dukha ở.

Theo Eternal Landscapes, người du mục Dukha không thích người lạ tới thăm trong khoảng tháng 4-5 vì đây là thời điểm tuần lộc sinh con. Sự xuất hiện của người lạ phá vỡ mối quan hệ tâm linh giữa thiên nhiên và tuần lộc khiến con non chết yểu.

Một đứa trẻ trong làng học cách điều khiển và làm chủ tuần lộc. Vinh thấy ấn tượng vì đứa bé có thể điều khiển một con vật nặng hơn mình hai tới ba lần.

Lều ortz của người chăn tuần lộc, được tạo thành từ khoảng 20 thân cây, bên ngoài phủ vải hoặc da tuần lộc. Một số lều còn có tấm năng lượng mặt trời để phục vụ đời sống người dân.

Vinh cho biết khách đến thuê được ở trong các lều tương tự, với tiện nghi cơ bản với một lò đốt có ống dẫn ra ngoài. Khách tự lấy củi vào để đốt sưởi.

Ngoài làng tuần lộc, nam du khách còn dành thời gian khám phá Mông Cổ bằng xe cá nhân. Anh nhớ những con đường bị tuyết phủ trắng xóa, phải băng qua vô số ngọn đồi “lên xuống liên tục” khiến người có sức khỏe yếu dễ say xe.

Địa phận của những người theo Shaman giáo, nơi Vinh đi qua trên đường tới nơi bộ lạc tuần lộc. Người Shaman thờ 99 vị thần, trong đó 55 vị thần có thiện cảm với con người và 44 vị gây ra những điều bất hạnh.

Trong hình là những ovoo, được xem là những đền thờ của người dân. Một số ovoo chỉ đơn giản được làm từ những ụ đá chồng lên nhau, số khác có thể làm từ cành cây hoặc đất, cát. Hiện tại, các ovoo được tạo hình đẹp hơn thay vì thô sơ như trước.

Trong chuyến đi này, Vinh có cơ hội trải nghiệm nhiều địa điểm lưu trú từ lều du mục tới khách sạn, resort kết hợp lều du mục truyền thống. Bên trong đều được trang bị đầy đủ chăn gối, thiết bị sưởi ấm để khách chống chọi với nhiệt độ mùa đông.

“Tối ngủ, tôi thường phải thêm củi vào lò sưởi để không bị lạnh tê tái. Tuy nhiên, thêm không khéo, căn phòng sẽ chìm trong khói”, anh nói.

Vinh chia sẻ thời tiết những ngày đầu năm “rất khắc nghiệt”, có những ngày trời lạnh gần âm 40 độ C. Du khách từ TP HCM nói “chỉ cần sơ hở một chút, lông mi, tóc tai sẽ đóng băng liền”.

Trong hình là Vinh chụp tại sông Jargant lúc nhiệt độ âm 50 độc C. Nhờ nhiệt năng được tạo ra do hoạt động núi lửa ở dưới lòng đất nên nước ở đây không bao giờ đóng băng.

Trước khi rời Mông Cổ, nam du khách đến công viên quốc gia Tereji và trải nghiệm xe chó kéo trên sông băng. Chó được nhập từ nước ngoài về để phục vụ du lịch.

Mỗi xe cần dùng khoảng 10 con, đằng sau là chiếc xe với chỗ ngồi cho hai người và một người đứng sau điều khiển.

Theo Vinh, Mông Cổ là điểm đến đáng để quay lại, mỗi mùa đều mang nét đẹp riêng. Anh muốn trở lại đây vào mùa hè để tận hưởng màu xanh ngát của thảo nguyên, đối lập với khung cảnh tuyết trắng trong suốt chuyến đi vừa qua.