Trám đen là cây thân mộc, thuộc loại cây lưu niên có thể sống trên một trăm năm, quả trám nhỏ, hình thoi, khi non có màu xanh lục, khi chín có màu tím thẫm, ruột trám màu vàng hoặc màu hồng thẫm, hạt trám nhọn hai đầu, nhân hạt trắng ngần. “Thơm, bùi, hương vị hấp dẫn khó quên” là điều mà nhiều người đều cảm nhận khi thưởng thức trám đen.
Trám đen nhiều nơi có nhưng chẳng phải ngẫu nhiên mà nhiều người lại yêu thích trám đen ở Hoàng Vân bởi hương vị đặc biệt mà thứ quả ở vùng này đem lại. Xã Hoàng Vân, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang nằm giáp sông Cầu, nơi có những bãi soi được bồi đắp phù sa từ ngàn đời, là nơi lý tưởng cho cây trám đen phát triển. “Làng trám” có những khu vườn bạt ngàn, sở hữu đến 100 cây trám cổ thụ trên 100 năm tuổi cùng với hàng trăm cây từ 50 – 100 năm tuổi, đều là cây giống mang đến những quả trám ngon.
Qua đôi bàn tay khéo léo, tinh tế của những người đầu bếp, từ quả trám đen có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, độc đáo như: trám kho thịt, trám kho cá, trám nhồi thịt, nham trám, trám om, xôi trám, cơm rang trám, cháo trám, trám muối, trám ngâm, ô mai…
Vị của trám khi nấu sẽ thấm đều vào các món ăn, vừa làm giảm vị chát, vừa mang lại vị chua, ngọt, béo, bùi vừa phải. Cùi trám chứa nhiều đạm, chất béo, đường, vitamin, chất xơ, khoáng chất… tốt cho cơ thể. Trong Đông y, trám còn là vị thuốc có tác dụng chữa một số bệnh, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp.
Nham trám: Một trong những món độc đáo và hấp dẫn nhất là món nham trám. Đây là món ăn được chế biến từ trám đen, cá chép, thịt ba chỉ, các loại rau thơm, rau gia vị, khế chua, vừng, lạc… Tất cả được đem thái sợi nhỏ và trộn đều với nhau. Vị béo bùi đặc trưng của trám đen hòa quyện với thịt, cá nướng cùng sự kết hợp khéo léo, hài hòa giữa các loại rau, chấm cùng nước tương đặc trưng mang đến hương vị quyến rũ.
Trám kho thịt: Món ăn này là sự kết hợp hoàn hảo giữa vị mặn, ngọt của thịt kho và vị bùi, chua thanh thanh của trám. Thịt kho trám có màu nâu cánh gián và mùi thơm đặc trưng, miếng thịt ba chỉ mềm, thấm đẫm nước kho, quyện cùng vị bùi bùi của trám tạo nên một trải nghiệm ẩm thực ấn tượng.
Thăng hạng món thịt kho trám với nước mắm táo Maggi
Trám nhồi thịt: Từng quả trám đen nhồi với thịt xay căng mọng được đem hấp hoặc chiên, vừa lạ miệng vừa hấp dẫn.
Xôi trám: Những hạt xôi dẻo quánh được trộn đều với cùi trám và nhân trám, chấm cùng với muối vừng, tưởng chừng đơn giản nhưng lại ngon đến bất ngờ.
Trám muối: Vị chua, ngọt, mặn của trám muối không chỉ giúp kích thích vị giác mà còn giúp giải nhiệt trong những ngày hè oi ả. Trám muối có thể ăn ngay hoặc để chế biến các món ăn khác như nham trám, kho thịt, kho cá…
Nhân hạt trám: Nhân trám được tách từ hạt trám, có vị bùi, béo, giòn. Bên cạnh ruột trám, nhân trám còn có thể dùng làm nguyên liệu trong xôi trám, nhân bánh chưng, nhân các loại bánh…
Đề án “Biến Tấu Vạn Nguyên Liệu, Nấu Triệu Món Việt” do Trung tâm Thông tin du lịch, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam và nhãn hàng Maggi, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam phối hợp triển khai. Chương trình năm 2024 với chủ đề “Khai phá nguyên liệu vàng, vang danh ẩm thực Việt” sẽ tập trung khai thác những viên ngọc thô là các nguyên liệu địa phương độc đáo chưa được nhiều người biết đến. Từ đó góp phần tôn vinh sự đa dạng trong văn hóa ẩm thực Việt, phát triển du lịch thông qua các trải nghiệm mới mẻ từ biến tấu nguyên liệu địa phương.
Trung tâm Thông tin du lịch
