Trong mắt lữ khách Nguyễn Noah, Ukraine những ngày tháng 6 vẫn có những mảng bình yên, dù tiếng còi báo động chốc chốc vang lên giữa đêm. – Du lịch
22h30 một ngày tháng 6, ngoài trời tối đen như mực, Nguyễn Noah (YouTuber Lại Ngứa Chân) nằm trong căn phòng nhỏ của một nhà nghỉ cũ ở Kharkiv – thành phố đông bắc, lớn thứ hai Ukraine, cách Nga khoảng 40 km. Bên ngoài, tiếng còi báo động vang lên, kéo dài dai dẳng. Anh nghe rõ những tiếng ồn của động cơ (có vẻ là tiếng máy bay), đôi khi có cả tiếng nổ.
Noah bắt đầu thấy sợ bởi đây đã là lần thứ ba có còi báo động sau bốn giờ anh đặt chân đến Kharkiv, sau khi bắt xe buýt từ Moldova tới thành phố biển Odessa, tỉnh lớn nhất ở tây nam Ukraine. Ứng dụng cảnh báo trên điện thoại hiện lên những dòng thông báo người dân đi tìm nơi trú ẩn, nhấn mạnh việc quá tự tin có thể gây nguy hiểm cho chính mình. Không phải chỗ nào cũng có hầm trú ẩn nên giải pháp đôi khi là chạy vào một tòa nhà, ga tàu điện ngầm.
“Tôi bắt đầu hoang mang. Tôi sợ và tự trách mình tại sao lại đến những khu vực nhạy cảm này”, Noah nói và cho biết đã cố nhắm mắt ngủ, chỉ mong vẫn an toàn khi mở mắt dậy vào sáng hôm sau.
Noah tìm đến Ukraine để có thể tận mắt chứng kiến hậu quả của cuộc xung đột. Anh từng tới Ukraine nhiều lần do có người thân sống tại đây.
Người dân vẫn tắm biển ở Odessa.
Nhưng sáng hôm sau, mặt trời lên cao và nắng tràn ngập đường phố, tạo nên khung cảnh yên bình, đối lập hoàn toàn với những gì diễn ra đêm qua. Noah ra đường, bắt đầu hành trình khám phá Kharkiv, một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine.
Tại trung tâm thành phố, cuộc sống tương đối bình thường nhưng có nhiều cửa hàng, nhà dân dường như bị bỏ trống lâu ngày. Một số đã trở lại hoạt động và treo bảng thông báo “Chúng tôi hoạt động bình thường”. Tuy nhiên, khi đi ra khỏi trung tâm, Noah chứng kiến nhiều cảnh tan hoang.
Các tòa chung cư gần như không có người ở nên Noah có thể thoải mái đi vào. Trong một video anh quay lại, người xem có thể thấy khung cảnh tan hoang của khu dân cư sau đợt tấn công. Trên cánh cửa nhiều ngôi nhà, những vết hõm do đạn bắn vẫn còn hằn rõ.
Ở những khu vực chịu ảnh hưởng nặng, xung quanh hầu như không một bóng người. Âm thanh Noah nghe được là tiếng chim hót bên ngoài và tiếng lạo xạo của bước chân chính mình giẫm trên những mảnh vỡ. Một hàng cây phong xanh mát vẫn phủ bóng trên một con phố vắng lặng, khiến Noah nghĩ về những ngày mùa thu tươi đẹp trước kia, khi lá chuyển dần sang màu đỏ, rồi vàng.
Tại Kharkiv, nam du khách ghé thăm Barabashovo, chợ lớn nhất miền đông Ukraine, nơi tập trung nhiều tiểu thương người Việt. Khung cảnh ở đây bớt tan hoang phần nào do đã được tu sửa lại sau khi bị trúng tên lửa hồi năm ngoái. Tuy nhiên, hầu hết tiểu thương vẫn chưa trở lại, chỉ lác đác vài sạp hàng vắng khách.
Bà Bảy, một tiểu thương, nói đã may mắn khi gian hàng không bị ảnh hưởng nhiều dù khu cạnh đó gần như đã cháy rụi. Một người đàn ông Việt có gian hàng bị hủy hoại hoàn toàn sau vụ cháy cho biết mọi vốn liếng, tài sản dành dụm hàng chục năm mất sạch.
Nhưng giữa mất mát, người dân đã dần trở lại Kharkiv và họ không còn sống trong cảnh sợ sệt như những ngày đầu tiên của chiến dịch quân sự. Họ không lo sợ tiếng còi báo động, vài người còn nói đùa thấy “nhớ” nếu một ngày không nghe thấy.
Rời Kharkiv, Noah đến hai thành phố khác là Kiev và Lvov trước khi quay lại Việt Nam vào đầu tháng 7. Nam du khách nhận xét nhịp sống ở Kiev tương đối khác những gì diễn ra tại Kharkiv. Trong quá khứ, thủ đô Kiev từng là điểm du lịch chính với khách nước ngoài nhưng giờ “không có ai trông giống khách du lịch xuất hiện”.
Khu trung tâm Kiev không bị ảnh hưởng nhiều.
Kiev cũng có một số tòa nhà đổ nát nhưng được che lại bằng những tấm biển quảng cáo cỡ lớn. Noah cho rằng đây có thể là cách chính quyền thành phố “giảm bớt nỗi buồn” cho người dân.
Khác biệt lớn nhất anh nhận thấy là vật giá leo thang, ví dụ, một ly cà phê từng có giá 1 USD nay tăng lên 1,5-2 USD. Dù vậy, Noah nói chi phí ở Ukraine nhìn chung rẻ hơn nhiều so với mặt bằng chung châu Âu.
Buổi tối tại Kiev khác với Kharkiv, Noah không còn nghe thấy tiếng còi báo động. Đổi lại, anh được chứng kiến một Kiev sôi động với những quán bar vẫn mở nhạc tưng bừng, nhắc Noah rằng cuộc sống vẫn đang tiếp diễn và những điều tích cực chưa hoàn toàn biến mất khỏi đất nước này.
Tú Nguyễn
