Khoảng vỉa hè dài khoảng 200 m trên tuyến đường ra đảo Lan Châu thuộc phường Thu Thuỷ, thị xã Cửa Lò, từ đầu năm 2024 trở thành nơi mua bán mực mỗi đêm. Mực ở đây được ngư dân đánh bắt ngoài khơi, mang về cho người thân bày bán. Mực về lúc nào, chợ mở lúc đó, thông thường khoảng sau 20 giờ.
"Mùa này khách du lịch đông, mực bán nhanh nên có thêm thu nhập", chị Ánh, 45 tuổi vừa soi đèn bán hàng vừa nói. Gia đình chị sống tại Cửa Lò, chồng làm nghề câu mực bằng thuyền thúng, vợ ở trên bờ chờ hàng vào mỗi buổi tối để bán.
Không quầy hàng, không biển hiệu, tiểu thương trang bị mỗi người một đèn led cầm tay để bán mực. Khi mới họp chợ chỉ lác đác vài ba ánh đèn, càng về khuya, đèn sáng bừng một góc phố, nhộn nhịp người mua bán.
Mực nháy hay mực nhảy, được ngư dân vừa câu lên còn tươi rói, bật tanh tách, mắt và các sao trên thân mực phát sáng nhấp nháy. Theo trang thông tin điện tử thị xã Cửa Lò, loại mực này là đặc sản của vùng biển địa phương, thường xuất hiện từ tháng 3 đến tháng 8 hằng năm.
Mực ở biển Cửa Lò kích thước không quá lớn, to bằng ngón tay cái được các tiểu thương bày thành từng mớ trong chậu inox, rổ nhựa để du khách dễ dàng quan sát độ tươi. Mỗi mớ 5 -10 con tùy theo kích thước, được bán từ 100.000 đến 200.000 đồng. Mức giá ở chợ được khách nhận xét "vừa túi tiền". Thời điểm hè, rất nhiều du khách đổ về biển Cửa Lò để tìm mua và thưởng thức món mực nháy.
"Mực tươi làm món gì cũng ngon, không cần chế biến cầu kỳ", chị Hà, 40 tuổi, cho biết. Du khách ở TP Vinh nói thêm năm nào vào mùa cũng đến đây mua.
Khung giờ nhộn nhịp và đông khách nhất chợ là từ 20h30 đến 22h30. Sau khung giờ này, giá mực nháy sẽ giảm dần nhưng đều được bán hết trong đêm. Theo người bán, cuối tuần khách đông không đủ mực để bán.
Chị Hòa, 38 tuổi, vừa bán vừa soi sát đèn vào mớ mực để "giúp du khách kiểm tra kỹ độ tươi ngon". Tiểu thương này cho biết khách đến phiên chợ sành ăn và chọn rất kỹ, con mực nào "không còn nháy" là họ đổi lại ngay.
Do người bán không dùng cân, bán theo mớ và không có mức giá cụ thể nên việc mua bán ở đây mất một chút thời gian, phụ thuộc vào khả năng trả giá của người mua. Một số du khách không có kinh nghiệm có thể bị trả "hớ".
Lần đầu tiên đến chợ đêm trải nghiệm mua mực nháy, anh Khải Hoàn, 29 tuổi, phải chụp ảnh gửi về nhà xin ý kiến người thân vì "trước giờ mình toàn ăn mực đã qua chế biến". Du khách sống tại Hưng Yên "thấy thú vị" khi lần đầu tận mắt thấy những con mực nhấp nháy.
Ông Võ Ngọc Hoàng, Ban quản lý an ninh trật tự và du lịch phường Thu Thuỷ, cho biết trước đây mua bán mực nháy diễn ra tự phát tại bãi biển, nay được đưa vào hoạt động quy củ để tăng trải nghiệm và đảm bảo quyền lợi cho khách du lịch. Đối với những tiểu thương có hành vi gian lận, bán mực không còn nháy "chúng tôi lập tức mời ra khỏi chợ".
Sau khi mua mực ở chợ, du khách có thể đem vào các hàng quán gần đó để chế biến thành những món theo sở thích. Mực nháy để nguyên con ăn gỏi với nước cốt chanh và những gia vị đi kèm là cách người dân địa phương gợi ý. Ngoài ra, du khách có thể hấp hoặc chế biến đơn giản để cảm nhận được độ ngọt, tươi của mực vừa được câu từ biển.
Chợ đêm mực nháy làm phong phú trải nghiệm cho du khách khi đến Cửa Lò, quảng bá sản vật địa phương. "Chợ đông vui nhộn nhịp, đặc sản mực nháy rất nên thử khi đến du lịch Cửa Lò", ông Trần Anh, du khách Hà Nội đến Cửa Lò hôm 10/7, nói.
Tuấn Anh